Ολυμπιακοί Αγώνες

Οι αρχαιότεροι, επισημότεροι και λαμπρότεροι πανελλήνιοι αγώνες. Θεσπίστηκαν το 776 π.Χ. και ο χρόνος εκείνος αποτέλεσε την πρώτη θετική χρονολογία της ελληνικής ιστορίας. Διεξαγόταν προς τιμή του Δία στην Ολυμπία, στην πεδιάδα της Ήλιδας, όπου υπήρχε μεγαλοπρεπής ναός του θεού. Οι αγώνες επαναλαμβανόταν κάθε τέσσερα χρόνια. Κατά τη διάρκειά τους κύρητταν ανακωχή σ' όλους τους πολέμους των Ελλήνων και αθλήτες απ' ολόκληρο των Ελληνισμό της Μεσογείου, από τη Σινώπι μέχρι τη Μασσαλία, μαζεύονται στο στoίβο,όπου διεκδικούσαν με ευγενικό πείσμα, ως μοναδικό βραβείο στεφάνι από δάφνη ή αγριελιά, που αποτελούσε όμως σημάδι ένδοξης νίκης για το νικητή, την οικογένειά του και την ιδιαίτερη πατρίδα του. Η άμιλλα μάλιστα αυτή των προγόνων μας για το κλαδί της ελιάς έκανε τόση εντύπωση στους Πέρσες, σε σημείο που να αναφωνήσουν κατάπληκτοι στον αρχηγό της εκστρατείας τους στην Ελλάδα: "παπαι Μαρδόνιε, επί ποιούς άνδρας ήγαγες αγωνισομένους ημάς; οι ου περι χρημάτων των αγώνα ποιούνται ,αλλά περί αρετής". Κατά την έναρξη των Αγώνων, απαγγέλλεται προς τους θεούς ο Ολυμπιακός Ύμνος.

Ένα μεγάλο πλήθος αγωνισμάτων δημιουργήθηκαν ή εξελίχθηκαν κατά την ιστορική πορεία του αρχαίου Ελληνισμού και αποτέλεσαν τη βάση για τα αγωνίσματα του σύγχρονου αθλητισμού. Τα κυριότερα απ' αυτά ήταν οι τέσσερεις δρόμοι (στάδιο, δίαυλος, δολιχός και οπλίτης), το πήδημα , οι ρίψεις (δισκοβολία και ακοντισμός) και τα μαχιτικά αγωνίσματα (πάλι και πυγμαχία). Αργότερα θεσπίστηκαν και τα σύγχρονα αγωνίσματα, το παγκράτιο(συνδιασμός πυγμαχίας και πάλης) και το πένταθλο (άλμα, δισκοβολία, ακόντιο, στάδιο και πάλη). Κατά τη διάρκειά τους οι αθλητές αγωνίζονται κοντά στην ιερή Ολυμπιακή Φλόγα. Εκτός απ' αυτά γινόταν και άλλα αγωνίσματα, όπως ιπποδρομίες, αρματοδρομίες κ.ά., αλλά μόνο τα πρώτα θεωρούνται αθλητικά. κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, εκτός από τα αγωνίσματα, γινόταν και ρητορικοί και καλλιτεχνικοί διαγωνισμοι. Αυτό καθηερώθηκε στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. Σ'αυτούς, μεταξύ άλλων, πήραν μέρος ο Ηρόδοτος, ο Γοργίας, ο Λυσίας κ.ά. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες επέζησαν μέχρι το 395 μ.Χ. οπότε καταργήθηκαν από το Βυζαντινό αυτοκράτορα Θεοδόσιο τον Ά ως ειδωλολατρικοί.

Η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων έγινε το 1896 με πρωτοβουλία του Γάλλου Βαρώνου Πιέρ Ντε Κουμπερτέν. Σκοπός του ήταν μαζί με τα αγωνίσματα να αναβιώσει και το πνεύμα τους,δηλαδή η ευγενική άμιλλα, η προσέγγιση των εθνών, των φυλλών, των διαφόρων κοινωνικών τάξεων και τέλος η παγκόσμια ειρήνη. Από τότε, με μία διακοπή κατά τον Ά Παγνόσμιο Πόλεμο και άλλες δύο κατά το Β επαναλαμβάνονται κάθε τέσσερα χρόνια. Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί οι εξής Ολυμπιακοί Αγώνες, κατά χρονολογία και έδρα αγώνων:

Το 1996 οι Ολυμπιακοί Αγώνες διοργανώθηκαν Ατλάντα των Η.Π.Α., παρά το γεγονός της συμπλήρωσης 100 χρόνων από την αναβίωσή τους, που έδινε δικαιοματιά στην Ελλάδα τη διοργάνωσή τους. Τελικά η Δ.Ο.Ε. προτίμησε την Ατλάντα, την πόλη των πολυεθνικών και της τεχνολογίας. Η προβληματική όμως διοργάνωση των αγώνωνδεν δικαίωσε την επιλογή αυτή. Το 2000 οι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν στο Σίνδευ της Αυστραλίας, ενώ η Ολυμπιάδα του 2004 θα γίνει στην Αθήνα. Η εμφάνιση της ελληνικής αποστολής στη Ολυμπιάδα του 1996 υπήρξε συγγλονιστική με την κατάκτηση 4 χρυσών μεταλλίων από τους Πύρρο Δήμα, Ακάκιο Κακιασβίλι (Άρση Βαρών), Γίαννη Μελισσανίδη (ενόργανη γυμναστική-ασκήσεις εδάφους), και Νίκο Κλακαμανάκη (Ιστιοσανίδα Μιστράλ).

 

ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ

Η ιερή τοποθεσία της Πελοποννήσο, που στην αρχαιότητα αποτελούσε μεγάλο θρησκευτικό κέντρο και ήταν η έδρα των Ολυμπιακών Αγώνων. Είναι μία πανέμορφη κοιλάδα, γεμάτη πεύκα και ελιές στους γύρο λόφους της, που την κλείνουν γύρω-γύρω, ενώ προς τα Δυτικά η τοποθεσία είναι πεδινή. Στα Νότιά της κυλάει ο ποταμός Αλφειός με τον παραπόταμο Κλάδεο.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Η Ολυμπία κατοικούνταν από τα πολύ παλιά χρόνια και επιδή στην περιοχή της υπήρχε ένα μαντείο της Γης, μιας πανάρχαιας θεότητας, θεωρούνταν ιερός χώρος. Ίσως να ήταν η πρώτη μορφή του μαντείου του Δία, που στους κλασσικούς χρόνους λειτουργούσε στην Ολυμπία. Η τοποθεσία ανήκε ανήκε στην πόλη Πίσα την παλαιότερη εποχή, αλλά ύστερα πέρασε στην κυριαρχεία της Ήλιδας. Επειδή ήταν η έδρα των Ολυμπιακών Αγώνων, κοινή συνείδηση ήταν για τους αρχαίους η ιερότητά τους. Η Ολυμπία είχε πλήθος από ιερά, αγάλματα και θησαυρούς γιατί όλες σχεδόν οι αρχαιοελληνικές πόλεις αφιάρωναν ναούς και ιερά εκεί. Ο αριθμός των αγαλμάτων έφθανε τα 3000 περίπου, στην εποχή της γέννησης του Χριστού. Ο χώρος μέσα στον οποίο βρίσκονταν όλα τα ιερά λεγόταν Άλτις, μία αιολική ονομασία που σημαίνει άλσος, μικρό δάσος και ολόγυρά προφυλάσσονταν από ένα πέτρινο τείχος, που κτίστηκε τον 6ο αιώνα π.Χ. Όταν ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος θέλησε να κτίσει το Φιλιππείον, γκρέμισε ένα μέρος από τα τείχη αυτά, για να χωρέσει το αφιέρωμά του, απόδειξη του πόσο είχε γεμίσει ο ιερός χώρος από κτίσματα και ανδριάντες. Οι αγωνιστικοί χώροι ήταν έξω από την Άλτι. Οι Ρωμαίοι την πλούτησαν ακόμη περισσότερο, αλλά με την κυριαρχία του Χριστιανισμού ο τόπος άρχισε να παρακμάζει, ενώ τον καταδίωξαν και οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες, γιατί έβλεπαν την Ολυμπία σαν ένα από τα σπουδαιότερα ειδωλοτρικά κέντρα. Μετά την κατάργηση των Αγώνων από το Μέγα Θεοδόσιο το 393, ο εγγονός του Θεοδόσιος ο Β΄ κατέστρεψε τα ιερά και το Ναό του Ολύμπιου Δία το 426. Ισχυροί σεισμοί γκρέμισαν ότι είχε απομείνει και το τελειωτικό χτύπημα ήρθε με τις πλυμμύρες των ποταμών που έθαψαν τον ιερό τόπο.Την Βυζαντινή εποχή υπήρχε συνοικισμός στην περιοχή και εκκλησία.

 

ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ

Οι πρώτες ανασκαφές στην Ολυμπία έγιναν το 1829 από Γάλλους αρχαιολόγους, οι οποίοι έφεραν στο φως διάφορα λείψανα από το ναό του Δία, που σήμερα βρίσκονται στο μουσείο του Λούβρου. Οι Γερμανοί Κούρτιους και Άντλερ έκαναν νέες ανασκαφές το 1871, και κατάφεραν να αποκαλύψουν πολυάριθμα ευρήματα, όπως 130 αγάλματα, ανάμεσα στα οποία ο Ερμής Του Πραξιτέλη και η Νίκη του Παιώνειου νομίσματα, πήλινα αντικείμενα, επιγραφες και χάλκινα αφιερώματα. Οι ανασκαφές ακολουθούν μέχρι σήμερα, φέρνοντας στην επιφάνεια όλο και νέες ανακαλύψεις. Πολλά από τα ευρήματα στεγάζονται στο Μουσείο της Ολυμπίας, που είναι μια δωρεά του εθνικού ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού. Εκεί βρίσκονται ο Ερμής με την Νίκη.

 

ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΑ ΚΤΙΣΜΑΤΑ

Όπως είπαμε μέσα στην Άλτι υπήρχαν πολλά ιερά και αφιερώματα. Τα πιο σημαντικά από αυτά ήταν:

  1. Ο ναός του Ολυμπίου Διός, που ήταν το μεγαλύτερο και πιο μεγαλοπρεπές κτίσμα του χώρου. Χτίστηκε από το 460 εώς το 457π.Χ. από τους Ηλείους, με αρχιτέκτονα τον Λίβωνα.

  2. Το Ηραίο, που ήταν αφιερωμένο στην Ήρα. Ήταν ο παλαιότερος ναός της Ολυμπίας που βρισκόταν απέναντι από τον ναό του Ολυμπίου Διός. Ο Ερμής του Πραξιτέλη βρέθηκε στον σηκό του ναού αυτού κατά τις ανασκαφές του, το 1877.

  3. Το Φιλιππειο, που έχτησε ο Φίλιππος μετά τη νίκη στην Χαιρώνεια το 338.

Άλλα κτίρια μέσα στη Άλτι ήταν το Ιπποδάμειο, το Πελόπειο, το Μητρώο. Σημαντικό ήταν επίσης το Πρυτάνειο και η Ποικίλη Στοά, με την μεγαλύτερη και πιο όμορφη στοά. Τέλος υπήρχαν πολυάριθμοι ανδριάντες Ολυμπιονικών και χάλκινα αγάλματα του Δία.

Αλλά και έξω από την Άλτι υπήρχαν σημαντικά και αξιόλογα κτίσματα καθώς επίσης και ωραιότατοι αθλητικοί χώροι, που στο σύνολό τους τόνιζαν την ομορφιά και την ιερότητα της Ολυμπίας. Τα σπουδαιότερα ήταν:

Το Βουλευτήριο, η Νότια Στοά, το Λεωνίδαιο, η κατοικία των ιερέων που λεγόταν Θεηκολεώνας, το Ηρώο, η Παλαίστρα και το Γυμνάσιο. Τέλος υπήρχαν οι αγωνιστικοί χώροι, σπουδαιότεροι από τους οποίους ήταν το Στάδιο και το Ιπποδρόμιο. Η Ολυμπία για σχεδόν χίλια χρόνια ήταν το Πανελλήνιο Κέντρο και συνδετικός κρίκος των Ελλήνων. Τα ιδανικά που οδηγούσαν στην γέννηση των Ολυμπιακών Αγώνων εξακολουθούν να είναι ζωντανά και σήμερα και να εμπνέουν πολλούς ανθρώπους. Η απόδειξη αυτού του γεγονότος είναι η αναβίωσή τους στην σύγχρονη επόχή.